Omówię tu dwa z nich - Asolene spixii i Marisa cornuarietis. Co należy o nich wiedzieć, zanim pozbędziemy się zgodnie z dyrektywą unijną, zakładam że w humanitarny sposób, naszych ulubionych, spokojnych i sympatycznych ampularii i zakupimy sobie ich zastępców.
Zarówno rodzaj Marisa, jak i Asolene należą do tej samej rodziny Ampulariidae co rodzaj Pomacea (czyli nasza ampularia) ale objęte zakazami unijnymi nie są. Pochodzą z Ameryki Południowej, ale rozprzestrzeniły się szeroko introdukowane w krajach, w których klimat im sprzyja, bo są dość wrażliwe na niskie temperatury - już poniżej 15-16 st. C zaczynają hibernować. Marisa cornuarietis jest sporym ślimakiem, muszla osiąga średnicę nawet 5 cm, Asolene spixii dorasta do mniejszych rozmiarów, 4 cm średnicy max. Oba gatunki mają atrakcyjną kolorystykę, muszle są żółtawe, z kontrastowymi brązowymi podłużnymi pasami i mają wieczka. Marisa przypomina przerośniętego zatoczka, muszla jest bocznie spłaszczona, ale z zatoczkami spokrewniona nie jest i odróżnia ją od nich obecność wieczka. Asolene ma muszlę w kształcie podobną do ampularii. Ślimaki poruszają się stosunkowo wolno (wolniej niż ampularia, która w kłusie, z rozwianymi czułkami potrafi rozwinąć sporą prędkość) i mają tendencję chodzenia z muszlą naciągniętą na czoło, nie wyciągają ryjka do przodu jak ampularia. Jak wszystkie ślimaki należące do rodziny Ampulariidae, oba gatunki są rozdzielnopłciowe i samice składają jaja, ale pod wodą, a nie jak ampularia, nad wodą. Jeżeli mamy samca i samicę, łatwo doczekamy się potomstwa. Nie mają specjalnych wymagań co do jakości wody, czy temperatury, warunki w przeciętnych akwariach towarzyskich im odpowiadają. Marisa ma większą tendencję do erozji muszli.
I to by było na tyle dobrych wieści, a teraz O S T R Z E Ż E N I E !
Jeżeli myślicie, że Asolene spixii i Marisa cornuarietis to będą takie ampularie, tylko ładniejsze i będziecie je trzymać w swoim ślicznym, wysprzątanym akwarium z krewetkami i neonkami? To porzućcie tę nadzieję.
Oba gatunki, Marisa bardziej, mają tendencję do zjadania roślin. Zdrowych, nie gnijących, Asolene spixii powyjada dziurki w liściach, Marisa cornuarietis szybko ogoli rośliny do korzeni nie trudząc się zjadaniem glonów czy detrytusu. Marisy wpuszczone do zbiorników z inwazyjnymi (ech...) hiacyntami wodnymi ogryzły im korzenie tak, że hiacynty się poprzewracały i zgniły i inwazja się skończyła. Zwłaszcza, gdy jest głodna, a w zadbanych akwariach ślimaki zawsze są głodne. Ponadto oba gatunki ślimaków jak tylko mogą, uzupełniają roślinną dietę mięsem. Zjadają szczątki martwych zwierząt akwariowych, jaja innych ślimaków oraz świeżo wyklute młode, a także, jak tylko maja okazję, dorosłe ślimaki o muszlach pozbawionych wieczka - dlatego reklamowane są jako panaceum na inwazję zatoczków czy rozdętek. Asolene spixii jest aktywna nocą, co umożliwia jej dotarcie do śpiących na dnie, czy w roślinach małych rybek, czy krewetek. Oczywiście nie połknie krewetki, ale zranione padają i wtedy są łatwym łupem.
A teraz na deser - C I E K A W O S T K A
W warunkach akwariowych oba gatunki się krzyżują, o co w amatorskich akwariach nietrudno, gdy nieświadomi ludzie kupują np. po kilka ślimaczków różnego kształtu. Hybrydy mają muszle takie jak Asolene spixii, ale ze zdwojoną energią pożerają rośliny i pokarm zwierzęcy. Dlatego uważa się, że prawdziwa Asolene spixii nie jest takim żarłocznym pochłaniaczem roślin i zwierząt, a złą opinię zawdzięcza hybrydom z Marisa. Nie znalazłam jeszcze nigdzie informacji, czy hybrydy są płodne.
Skoro sprzedający sprzedaje je jako A. spixii, pozostaje mu wierzyć. Można zapytać czy to import, czy własna hodowla.